Conclusies

“Ondanks coronacrisis nog steeds veel gelukkige jongeren, maar aandacht voor mentale gezondheid en leefstijl is nodig”

Conclusies

We zien dat nog steeds de meeste jongeren gelukkig zijn (8 op de 10 jongeren) en dat de meeste jongeren vertrouwen in de toekomst hebben en voldoende weerbaar zijn. Toch had de coronacrisis veel impact op het leven van jongeren. Wat is de impact van corona op de gezondheid en het welzijn van jongeren op vmbo/havo/vwo? Veel jongeren hebben één of meerdere ingrijpende gebeurtenis(sen) meegemaakt tijdens de coronaperiode en een vijfde van de jongeren heeft ten tijde van het onderzoek nog steeds last van die gebeurtenis(sen). Het aandeel jongeren dat zich heel gezond voelt is afgenomen ten opzichte van 2019. Dit geldt ook voor het aandeel jongeren dat zich meestal (heel) gelukkig voelt. Bovendien heeft de toename in psychosociale problematiek die we al sinds 2015 zagen, zich in de afgelopen twee jaar nog sterker doorgezet. Deze verslechtering is groter bij havo/vwo- dan bij vmbo-leerlingen. Jongens scoren opvallend beter dan meisjes op de items geluk, psychosociale gezondheid, stress, eenzaamheid, vertrouwen in de toekomst en weerbaarheid. Op school is er meer verzuim door ziekte ten opzichte van 2019. Logische verklaringen hiervoor lijken verzuim door corona of quarantaine, maar een toename van psychische problemen kan ook tot verzuim leiden. Het pesten op school is toegenomen. Veel jongeren ervaren stress, waarbij de grootste bron van stress school of huiswerk is. Net als voor de coronacrisis, bewegen jongeren te weinig. De daling in roken die tot 2019 te zien was, lijkt in de afgelopen twee jaar te zijn gestagneerd. Het alcoholgebruik is iets toegenomen ten opzichte van 2019 en het gebruik van drugs is gelijk gebleven. Het problematisch gebruik van sociale media en problematisch gamen zijn toegenomen ten opzichte van 2019. Ook worden meer jongeren gepest via internet. Opvallende resultaten uit het praktijkonderwijs Jongeren op het praktijkonderwijs ervaren minder stress dan jongeren op vmbo, havo of vwo scholen. Bovendien is het geluk dat jongeren ervaren op het praktijkonderwijs niet afgenomen in de afgelopen twee jaar, terwijl dat op vmbo/havo/vwo wel zo is. Een verklaring hiervoor kan zijn dat het praktijkonderwijs in de tweede lockdown open is gebleven en dat deze jongeren minder last hadden van de coronamaatregelen. Aandacht voor mentale gezondheid en leefstijl is nodig De mentale gezondheid van jongeren staat onder druk en verdient aandacht. Advies voor gemeenten en scholen is een duurzaam en domein overstijgend preventief beleid te voeren, dat is gericht op het tegengaan van mentale druk. Dit vergt zowel het vergroten van veerkracht en weerbaarheid van alle jongeren, als het creëren van een sociale omgeving die de mentale gezondheid bevordert. Ook benadrukken de resultaten het belang van het Nationaal Preventieakkoord om te blijven werken aan het tegengaan van overgewicht, overmatig alcoholgebruik en roken.

Gezondheidsverschillen Het RIVM stelt dat het verschil in levensverwachting tussen mensen met een lage en hoge sociaaleconomische status 7 jaar is. Het verschil in levensverwachting in goed ervaren gezondheid tussen mensen met een lage en hoge sociaaleconomische status is 18 jaar. Sociaaleconomische gezondheidsverschillen zien we ook terug in de resultaten van de gezondheidsmonitor jeugd: leerlingen met een laag opleidingsniveau lopen over het algemeen meer gezondheidsrisico’s. Dit geldt voor leerlingen van het vmbo, maar ook voor leerlingen van het praktijkonderwijs. Deze groepen verdienen extra aandacht in de aanpak van sociaaleconomische gezondheidsverschillen: lees hier meer. Gezonde (school)omgeving Een gezonde leefomgeving nodigt uit tot gezond gedrag en heeft zo min mogelijk negatieve invloed op de gezondheid. Landelijk krijgt de leefomgeving steeds meer aandacht. Het is een belangrijke pijler in beleid voor het bevorderen van gezond gedrag en het voorkomen van gezondheidsachterstanden. Ook scholen kunnen bijdragen aan een gezonde fysieke en sociale omgeving. Bijvoorbeeld door een rookvrij schoolplein, een gezonde schoolkantine, veilige fietsroutes en door afspraken te maken met de supermarkt in de buurt. Voor de sociale omgeving kan school bijvoorbeeld stimuleren dat leerlingen, leraren en ouders op een positieve manier omgaan met elkaar, diversiteit bespreekbaar maken en alert zijn op leerlingen die thuis mantelzorg geven. Gezonde Schooladviseur De Gezonde Schooladviseur van de GGD kan scholen ondersteunen bij het vormgeven van gezondheidsbevordering op school. Dit kan door mee te denken over het gebruik van een lespakket, de vertaling in beleid of de schoolomgeving. De Gezonde Schooladviseur kan scholen ondersteunen op de thema’s voeding, beweging / sport, welbevinden, gehoor, mediawijsheid, relaties en seksualiteit, middelengebruik en natuur / milieu. Inhoudelijke informatie is te vinden op de website van Gezonde School. Heeft u vragen, neem dan contact met ons op via gezondeschool@ggdnog.nl. Aan de slag met deze onderzoeksresultaten? De GGD helpt gemeenten, professionals, samenwerkingspartners en organisaties (scholen, werkgevers) bij het maken van beleid. Wij adviseren en participeren in de ontwikkeling en uitrol van programma’s, campagnes en interventies. Vragen? Neem contact op met één van onze beleidsadviseurs publieke gezondheid. Kijk op www.kvnog.nl voor alle resultaten per gemeente. Op de volgende websites staat ook relevante informatie over gezondheid bij jongeren en over gezondheidsbevordering op school: - www.jouwggd.nl (voor jongeren) - www.loketgezondleven.nl - www.gezondeschool.nl