Middelengebruik
Roken
Roken is een belangrijke oorzaak van ziekte en sterfte in Nederland. De gezondheidsrisico’s zijn groter naarmate iemand meer en langer rookt. Hoe jonger iemand start met roken, hoe groter de kans is op een rookverslaving. Bijna één op de drie jongvolwassenen (32%) heeft ooit gerookt; 18% rookt minimaal wekelijks en 13% rookt dagelijks. Dit is een afname ten opzichte van 2019; toen rookte 26% minimaal wekelijks en 19% dagelijks. Het aandeel jongvolwassen dat minimaal wekelijks rookt is groter onder lager opgeleiden (25%) dan hoger opgeleiden (12%) en groter onder 18-25-jarigen (20%) dan onder 16-17-jarigen (12%). Hetzelfde geldt voor dagelijks roken. Alcohol
De hersenen van jongvolwassenen zijn tot het 25e levensjaar volop in ontwikkeling. Alcoholgebruik onder jongvolwassenen is schadelijk voor de ontwikkeling van de structuur van de hersenen en verhoogt de kans op problematisch alcoholgebruik op latere leeftijd (Trimbos). Daarnaast kan het drinken van alcohol op langere termijn de kans op het krijgen van overgewicht, hart- en vaatziekten, leverziektes, hersenziektes en kanker verhogen. De Gezondheidsraad adviseert 18-plussers om geen alcohol te drinken of in ieder geval niet meer dan één glas per dag te drinken. Voor 16-17-jarigen geldt dat zij geen alcohol mogen drinken of in bezit mogen hebben. 26% van de 16-17-jarigen heeft de 12 maanden voorafgaand aan het onderzoek niet gedronken en 35% van de 18-25-jarigen drinkt niet of maximaal 1 glas per dag. 19% van de 16-17-jarigen en 22% van de 18-25-jarigen is een zware drinker. Daarnaast geeft 28% van de 16-17-jarigen en 33% van de 18-25-jarigen aan dat zijn of haar vrienden het normaal vinden om 10 glazen op één dag of avond te drinken. Mannen en hoger opgeleiden hebben vaker vrienden die het normaal vinden om 10 of meer glazen alcohol te drinken op één dag dan respectievelijk vrouwen en lager opgeleiden.
Drugs
37% van de jongvolwassenen heeft ooit hasj/wiet gebruikt. 12% deed dit in de 4 weken voorafgaand aan het onderzoek. In 2019 lagen deze percentages hoger; respectievelijk 42% en 18%. Het aandeel jongvolwassenen dat aangaf hasj/wiet gebruikt te hebben in de 4 weken voorafgaand aan het onderzoek is groter onder 18-25-jarigen (13%) dan onder 16-17-jarigen (8%). Daarnaast gaf een kwart (26%) van de jongvolwassenen aan ooit wel eens andere middelen gebruikt te hebben; 7% deed dit in de 4 weken voorafgaand aan het onderzoek. 18-25-jarigen hebben vaker andere middelen gebruikt in de 4 weken voorafgaand aan het onderzoek dan 16-17-jarigen. In de regio Noord- en Oost-Gelderland ligt het aandeel jongvolwassenen dat drugs gebruikt lager dan in Nederland.
Aan de slag
Website van het Trimbos-instituut over alcohol, tabak, drugs en mentale gezondheid. Hier vind je onder meer kennisdossiers, rapportages en handreikingen voor beleidsmakers in de gemeente om met deze thema's aan de slag te gaan.
Loket Gezond Leven
Website met een aantal 'wat werkt’ dossiers, waarin staat beschreven welke beleidsmaatregelen en interventies effectief zijn: jongeren en alcohol, jongeren en roken.