Kwetsbare ouderen hebben vaker hulp nodig bij hun

dagelijks leven

Ziekten en het ervaren van een slechte gezondheid kunnen gevolgen zijn van kwetsbaarheid, maar kunnen ook een oorzaak zijn. In dit onderzoek kunnen we aantonen of er een associatie is, maar niet wat oorzaak en gevolg is.

Binnen de mogelijkheden die ouderen hebben, zijn ze in meer of mindere mate in staat om zelf de regie te houden. Uitgaande van het begrip positieve gezondheid wil dit zeggen dat ze het leven kunnen leiden dat ze zelf willen, zelf beslissingen kunnen nemen en grip kunnen houden op de situatie.

Bij kwetsbaarheid is er sprake van beperkingen in het functioneren. Kwetsbare ouderen hebben daardoor vaker hulp nodig bij hun dagelijks leven.

Ervaren gezondheid en aandoeningen

Bijna 80% van de ouderen die hun gezondheid als matig of slecht ervaren, is kwetsbaar. En bijna de helft van deze groep is gecombineerd kwetsbaar. Van de groep ouderen met één of meerdere aandoeningen is lang niet iedereen kwetsbaar; 42% is niet kwetsbaar. Fysieke kwetsbaarheid komt het meest voor bij mensen met aandoeningen of ziekten.

Belemmeringen in functioneren en regie over eigen leven

Ouderen die kwetsbaar zijn, ervaren meer belemmeringen en minder regie over het eigen leven. Van de ouderen die onvoldoende regie ervaren over het eigen leven, is 61% gecombineerd kwetsbaar. Van de ouderen die hulp nodig hebben bij huishoudelijke dagelijkse levensverrichtingen (HDL) is ruim de helft gecombineerd kwetsbaar.

Mantelzorg en gebruik van voorzieningen en diensten

Mantelzorg vormt een belangrijke vorm van ondersteuning voor ouderen om, ondanks kwetsbaarheid, toch in de eigen woning te kunnen blijven wonen. Kwetsbaarheid is sterk bepalend voor het ontvangen van mantelzorg. Uit de figuur hieronder blijkt dat niet-kwetsbare ouderen (met name tot 80 jaar) nagenoeg geen mantelzorg ontvangen. Gemiddeld ontvangt een kwart van de kwetsbare ouderen mantelzorg tegenover 2% van de niet-kwetsbare ouderen. Het ontvangen van mantelzorg stijgt sterk met de leeftijd, met name vanaf 80 jaar. Ruim de helft van de kwetsbare vrouwen in de hoogste leeftijdscategorie ontvangt mantelzorg.

Kwetsbare ouderen maken vaker gebruik van voorzieningen of diensten om het dagelijks leven te kunnen leiden dan niet-kwetsbare ouderen (tabel 2). Kwetsbare ouderen maken het meest gebruik van hulp bij administratieve/financiële activiteiten (44%), WMO-voorzieningen (24%) en vervoer (18%). Ruim 2 op de 3 kwetsbare ouderen maken gebruik van één of meerdere voorzieningen die genoemd zijn in tabel 2.

Daarnaast zijn er ook ouderen die de voorzieningen niet gebruiken, maar hier wel behoefte aan hebben. Kwetsbare ouderen hebben een grotere behoefte aan voorzieningen dan niet-kwetsbare ouderen (tabel 2). De grootste (onvervulde) behoeften van kwetsbare ouderen zijn hulp in en om het huis (15%), gevolgd door een gehandicaptenparkeerplaats (12%) en woningaanpassing (12%). Ook hebben kwetsbare ouderen vaker behoefte aan beweegactiviteiten en recreatieve of culturele activiteiten dan niet-kwetsbare ouderen. Bij bijna de helft van de kwetsbare ouderen is er behoefte aan één of meerdere van deze voorzieningen.